Muziek verbindt en brengt het beste in mensen naar boven. Ook hier in het Weerterland leidt het tot prachtige initiatieven en dwarsverbanden. Muziekverenigingen, basisscholen, gemeente en RICK: ze gaan hand in hand voor hetzelfde doel: zoveel mogelijk kinderen laten proeven en genieten van cultuur. Coen van Diepen (30), bestuurslid van Harmonie St. Joseph in Nederweert, kreeg de liefde voor muziek thuis met de paplepel ingegoten.

Zoals in zoveel gezinnen was muziek in huize Van Diepen onderdeel van de opvoeding. Naast een sport koos je een instrument. Broer Roy ging voor de trompet, zusje Elien voor de dwarsfluit. Zelf werd Coen slagwerker. “Of je nou speelt of luistert: muziek doet iets met iedereen. Ze prikkelt en stimuleert de hersenen, zo wijzen alle onderzoeken uit. Voor mij is muziek een tweede taal. Daarbij geeft het ongelooflijk veel plezier om in een vereniging te spelen”, vertelt Coen. Negen jaar geleden trad hij toe tot het bestuur van de nu tachtig jaar oude Harmonie St. Joseph. Daarmee trad hij als beginnend twintiger in de voetsporen van zijn vader Henk, sinds 2017 ‘Lid van Verdienste’ en nog altijd op de achtergrond actief.

Een docent van de voormalige Streekmuziekschool Weert - het huidige RICK - leidde de jonge Coen op tot slagwerker. Zo ging dat in die tijd. De harmonie kocht met de contributiegelden lesuren in van de muziekschool, de muziekdocenten verzorgden de opleiding en namen de examens af. Buiten deze afspraak werd er weinig samen ondernomen. 

De perfecte combinatie

Hoe anders is dat nu. Muziekverenigingen, zoals St. Joseph in Nederweert, en RICK schrijven ‘samenwerken’ met hoofdletters. Om het verenigingsleven sterk en gezond te houden en zoveel mogelijk kinderen en volwassenen met kunst, en vooral met muziek in aanraking te brengen, worden op diverse fronten de krachten gebundeld. Niet alleen met elkaar, maar ook met het onderwijs en met collega-verenigingen. Tijdens de coronacrisis zette de Nederweerter harmonie bijvoorbeeld samen met de lokale basisscholen en RICK een coronaproof IKC-orkest op waarbij kinderen uit de groepen 3 t/m 6 een instrument uitprobeerden en als groep werden klaargestoomd voor hun allereerste uitvoering. Vanwege het doorslaande succes krijgt dit project een vervolg.

Sinds dit voorjaar, toen de coronamaatregelen werden versoepeld, spelen de Jeugdharmonieën van St. Joseph in Nederweert, Pro Musica uit Nederweert-Eind en Melodie der Peel uit Ospel samen in één jeugdorkest. Een besluit dat gezien de krimpende ledenaanwas uit nood geboren werd, maar inmiddels in de praktijk enorm veel meerwaarde oplevert, zo constateert Coen. “Kinderen van verschillende kernen spelen samen en vullen elkaar perfect aan. Wij hebben bij St. Joseph bijvoorbeeld veel klarinetten en dwarsfluiten, Nederweert-Eind heeft veel koper. Die combinatie geeft het jeugdorkest, dat onder leiding staat van dirigent Marc Kocken van RICK, zóveel extra’s. Nog los van het sociale aspect. Kinderen die elkaar tot voor kort niet kenden, spelen nu als vrienden samen. Ik ben laatst een keer gaan kijken en luisteren. Het plezier droop er vanaf. ”

Verbindingen als deze staan niet op zichzelf. De jonge blokfluiters van St. Joseph spelen al enkele jaren samen in één groep met hun leeftijdgenootjes van Pro Musica uit Nederweert-Eind en Harmonie Melodie der Peel uit Ospel. Ook voor de jeugdslagwerkers van de drie muziekverenigingen zijn de krachten in één ensemble gebundeld. Zij staan onder leiding van een docent van RICK die op zijn beurt weer korte lijntjes houdt met de verenigingen. “Binnen onze harmonie is Janine Sieben de vaste contactpersoon, ook wel de ‘mama van de jeugd’ genoemd. Zij onderhoudt de relaties met RICK, vraagt hoe onze jonge leden het doen en of wij als vereniging van betekenis kunnen zijn in de groei van de leerlingen”, legt Coen uit. 

Spelenderwijs ontdekken

Het meest intensief is de samenwerking rond het muziekonderwijs in deze regio. Samen met lokale muziekverenigingen verzorgen de vakdocenten van RICK de muzieklessen op basisscholen in Weert en Nederweert. Coen licht toe: “Binnen het project Blaasmuziekwinkel komen wij als harmonie op de scholen in Nederweert om kinderen kennis te laten maken met muziek. Ter afsluiting is er jaarlijks een einduitvoering in gemeenschapshuis De Pinnenhof waarbij de deelnemende scholieren samen spelen met onze Jeugdharmonie. In ditzelfde educatieve kader hebben we een aantal jaar geleden een groot aantal pakketten met kunststof instrumenten ter beschikking gesteld aan de basisscholen. Zo kunnen de kinderen in de klas al spelenderwijs ontdekken welk instrument bij hen past.” 

Spin in het web

Een cruciale rol in het lokale muziekonderwijs is weggelegd voor cultuurcoach Cyrina van der Bolt van RICK. Namens de gemeente Nederweert is zij de verbindende schakel tussen de muziekverenigingen en de basisscholen. De cultuurcoach peilt op de scholen de opleidingswensen en bekijkt vervolgens hoe verenigingen als St. Joseph daarbij kunnen ondersteunen. Daarnaast speelt zij als spin in het web een belangrijke rol binnen het Platform Cultuur Nederweert, een samenwerking tussen de gemeente, RICK en de muziekverenigingen. Binnen dit brede overleg bekijken zij hoe ze zoveel mogelijk kinderen kennis kunnen laten maken met kunst en cultuur. Nu is dat nog vooral muziek, maar in de nabije toekomst zullen daar ook andere kunstdisciplines, zoals dans en theater, bijkomen, zo is de bedoeling.

Onbetaalbaar

“Natuurlijk is het werven van nieuwe, jonge leden voor onze harmonie belangrijk, maar dat is niet het enige doel”, verzekert Coen. “Elk kind verdient het om met muziek in aanraking te komen en lid te zijn van een vereniging. Uit eigen ervaring weet ik hoezeer je leven erdoor wordt verrijkt. Het gevoel van ergens bij horen. Je verantwoordelijkheid nemen, ook als je een keer geen zin hebt. Het zijn waarden die ik van huis uit heb meegekregen en die bij de harmonie zijn versterkt. Maar misschien wel het belangrijkste is de gezelligheid. En de saamhorigheid. Samen repeteren, ergens naar toe leven, de gemeenschap op iets moois trakteren. Dat gevoel is onbetaalbaar. Kijkend naar waar we als harmonie anno 2021 staan is ‘samen’ voor mij het toverwoord. Het is écht zo. Samen bereik je zóveel meer.”